Versterk de dijk met bloemrijke vegetaties

Heftige regenbuien en extreme droogte: de gevolgen van klimaatverandering zijn ook merkbaar in ons land. Onze rivieren krijgen steeds meer water te verwerken en daar moeten we op voorbereid zijn. Rijkswaterstaat en de waterschappen staan de komende jaren voor een enorme opgave om de dijken te versterken. Vóór het jaar 2050 worden er honderden kilometers aan dijken versterkt binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Na de werkzaamheden moeten de dijken opnieuw worden ingezaaid. Dit biedt kansen voor biodiversiteit!

Versterking van de dijken én de biodiversiteit

In de traditionele dijkenmengsels zitten veredelde grassen en dan met name Engels raaigras. Deze soort groeit en wortelt snel en maakt de dijk snel groen, maar laat daarmee weinig ruimte voor kruiden. Ook is Engels raaigras, net als veel andere grassoorten, geen goede doorwortelaar. De meeste grassoorten wortelen zeer oppervlakkig.

Wanneer je echter een mix van inheemse kruiden (mee)zaait, krijg je meer variatie in wortelvormen en worteldiepte. Gewone berenklauw is een goed voorbeeld van een soort die heel diep wortelt – tot wel 2 meter diepte – en ook Pastinaak staat bekend om zijn stevige, lange penwortel. Ook de aantrekkelijke Beemdkroon heeft een uitgebreid wortelstelsel dat gemakkelijk tot 1,5 m diepte reikt. De verscheidenheid aan wortelvormen en worteldiepte van inheemse kruiden zorgt ervoor dat de grond van het dijklichaam beter wordt vastgelegd, waarmee erosie wordt voorkomen.

Vanwege hun vaak diepe wortels kunnen inheemse kruiden zich bovendien goed handhaven tijdens extreme droogte. Dit in tegenstelling tot grassen, die bij aanhoudend droog weer snel afsterven. Bovendien creëer je met inheemse kruiden een leefgebied voor insecten, waar ze volop voedsel kunnen vinden. Door inheemse kruiden toe te passen, krijg je dus niet alleen een stevige dijk, maar zorg je ook voor een waardevol en aantrekkelijk landschap voor insecten, dieren én mensen.

Dijken van de toekomst

Op 11 april 2022 is het onderzoeksproject Future Dikes gestart dat zich richt op duurzame grasbekleding voor de toekomstige Nederlandse dijken. Uit eerdere studies blijkt namelijk dat een meer biodiverse vegetatie op dijken een grotere erosiebestendigheid oplevert. Bovendien zou een soortenrijke vegetatie bijdragen aan risicospreiding, omdat elke plant weer anders reageert op een verandering in de omgeving, zoals op droogte. Maar hoe sterk is nou zo’n soortenrijke zode? En welke plantensoorten zijn het meest geschikt om toe te passen voor zowel de stevigheid als hun waarde voor de biodiversiteit. Daar wil dit onderzoek antwoorden op geven. Cruydt-Hoeck levert de zaden die hiervoor nodig zijn.

Het dijkenmengsel van Cruydt-Hoeck

Cruydt-Hoeck heeft in samenwerking met Cyril Liebrand van Eureco, adviseur voor de waterschappen en tevens betrokken bij het project Future dikes, twee dijkenmengsels samengesteld die geschikt zijn voor toepassing in het hele land: een kruiden- en een grassenmengsel. Het kruidenmengsel bestaat uit inheemse kruiden met een groot verspreidingsgebied en een grote aantrekkingskracht op insecten. Het grassenmengsel bevat wildvormen van grassen waarin ook fijnere grassoorten meegenomen zijn, die duurzaam onderdeel van de vegetatie kunnen blijven. Zo nodig, kunnen de mengsels worden aangepast aan het plangebied.

Bestel Dijken Basis Gras

Samen met Biodivers heeft Cruydt-Hoeck tevens een document met aanbevelingen opgesteld voor de waterschappen en aannemers die met de dijken aan de slag gaan. Het is namelijk belangrijk om bij de aanleg van de dijk al rekening te houden met de inheemse kruiden, omdat ze andere eisen stellen dan de traditionele grasmengsels. Zo moet de grond bij voorkeur niet te zwaar zijn, omdat kruiden daar slecht mee om kunnen gaan en grassen des te beter. Cruydt-Hoeck is dan ook graag in een vroeg stadium betrokken bij nieuwe projecten, zodat we vanaf het begin kunnen meedenken om tot een sterke, bloemrijke dijk te komen. Zo zorgen we samen voor veilige en bloemrijke dijken.