Teken & de ziekte van Lyme in de Bloemenweide
Regelmatig krijgen we vragen over teken en de ziekte van Lyme in relatie tot de bloemenweide. Thijs Gerritsen beschrijft in deze blog of deze zorgen terecht zijn.
Thijs Gerritsen, bloemenweideadviseur Cruydt-Hoeck:
Elk bedrijf kent ongetwijfeld een klein aantal vrij opvallende vragen die de zogenaamde sleur van de dag een beetje breken en soms voor wat gefronste wenkbrauwen zorgen. Wellicht dat wij in de toekomst nog eens een blog wijden aan de geneeskrachtige werking van helmkruiden, of stilstaan bij de motivaties van mensen die gevlekte scheerling bestellen, maar voor nu wil ik het graag hebben over de relatie tussen teken en bloemenweides.
Bloemenweide en teken
Vragen over teken in relatie tot bloemenweides zijn absoluut terecht overigens! De bloemenweides die vanuit onze zaadjes tot stand komen, zijn bedoeld ter ondersteuning van zo veel mogelijk biodiversiteit. Teken maken daar zonder twijfel deel van uit. Natuurlijk zijn bloembezoekende insecten zoals bijen, vlinders, en zweefvliegen, de voornaamste bezoekers van bloeiende planten, maar ook muizen hebben baat bij meer natuurlijke vegetaties. Waarom dit belangrijk is? Daarover zo meer. Bloemenweides zijn overigens ook fijn om naar te kijken en in te genieten als je een mens bent.
De relatie tussen teken en bloemenweides is vrij gecompliceerd en is van veel dingen afhankelijk. De relatie tussen teken en de Borrelia bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt is dat ook. Desalniettemin zal ik proberen een goed antwoord te geven op de vraag of bloemenweides een habitat zijn voor teken en of u of uw klanten daardoor meer risico lopen op het krijgen van de ziekte van Lyme. Mijn bronnen vindt u onderaan deze blog. Meer informatie en details kunt u opvragen bij deze mensen en instanties.
Teken zijn overal
Er is geen plek in Nederland waar u geen risico loopt op het oplopen van een tekenbeet. Teken zijn net als muggen afhankelijk van bloed om zich te kunnen voortplanten en houden zich voornamelijk op in de vegetatie, wachtend op een gastheer. Eieren worden ook op de grond afgezet. Teken hebben dan ook weinig te zoeken in bomen en vallen, in tegenstelling tot wat weleens gezegd wordt, niet vanuit bomen op onschuldige voorbijgangers.
Het vasthechten van teken op een gastheer gebeurt dus vanuit de kruidlaag. Teken komen vooral voor in bosgebieden. Wellicht dat daar de associatie met het vallen vanuit een boom vandaan komt. De gastheren van de teek zijn heel divers. Jonge teken zijn erg afhankelijk van muizen (daar zijn ze!), en lijsterachtigen (merel, zanglijsters). Voor volwassen teken zijn reeën en herten cruciaal. Voor de Borrelia bacterie (de veroorzaker van de ziekte van Lyme) ligt dit net even anders: deze springt vooral op de teken over vanuit muizen en lijsterachtigen, en niet vanaf herten.
Het risico op het oplopen van de ziekte van Lyme is dus zeer laag in gebieden zonder herten (want hier zullen zeer weinig volwassen teken rondhangen), en vrij laag in gebieden met heel veel herten maar zeer weinig muizen en lijsterachtigen (want hier zal de bacterie niet veel voorkomen).
Niet meer teken in bloemenweides
Wat betekent dat voor bloemenweides? In de praktijk valt het gelukkig mee. Om te beginnen wijkt een bloemenweide nog al af van het bossige habitat waarin teken graag zitten. Bloemenweides zijn redelijk open en vaak droge vegetaties op zeer zonnige plekken. Belangrijker nog is dat de meeste bloemenweides binnen of dichtbij de bebouwde kom worden gerealiseerd, niet echt locaties waar vaak reeën en herten opduiken. Ten opzichte van een saai gazon is een bloemenweide dus waarschijnlijk niet risicovoller. Tekenbeten zult u eerder oplopen na een bezoekje aan het bos waar het aantal volwassen teken relatief hoog ligt. Muizen en lijsterachtigen zullen de bloemenweide wellicht wat vaker bezoeken maar geven niet de doorslag als het aankomt op het risico om gebeten, en dus besmet, te worden.
en bloemenweide is echter wel veel leuker dan een grasmat. Dus afplaggen en inzaaien maar!
Verder lezen?
Artikel door wetenschapsjournalist Gert van Maanen over nieuwe inzichten m.b.t. teken in Nederland.
Nieuwsbericht Wageningen Universiteit n.a.v. symposium Tick Tactics.
Standaardwerk over de verspreiding en bestrijding van de ziekte van Lyme.
Volgende/vorige artikel
Andere blog/nieuws artikelen
