Nederlandse thee die de natuur herstelt

Een jaar geleden begonnen Matthijs Westerwoudt en Daan van Diepen met hun bedrijf Ptthee, afgelopen november ontvingen ze de ASN Wereldprijs voor hun concept. En dat is niet gek, hun concept - thee van inheemse Nederlandse kruiden thuisbezorgd – is briljant in al zijn eenvoud. Door thee te maken van inheemse kruiden stimuleren ze de biodiversiteit. Ze zaaien bij biologische boeren smalle stroken in met onder meer Cruydt-Hoeckzaden. De helft daarvan oogsten zij voor thee, het andere deel laten zij staan om de biodiversiteit te stimuleren. 

Wat heeft jullie geïnspireerd om Ptthee op te zetten?
Wij zijn geïnspireerd door Commonland; zij koppelen businesscases aan landschap- en natuurherstel. Wij zijn ondernemers en wilden graag een eigen bedrijf opzetten met een regeneratief businessmodel. Hoe meer thee wij verkopen, hoe meer biodiversiteit we creëren. Dit staat haaks op het gangbare businessmodel waarbij het er vaak op neer komt dat naarmate een bedrijf groeit en winst maakt, de uitputting van de aarde toeneemt. Met Ptthee laten we zien dat het ook anders kan. We krijgen veel enthousiaste reacties. Het is ook geweldig om te zien hoe snel een plek veranderd. Een half jaar na het zaaien bloeiden de eenjarigen al weelderig en zagen we konijnen wegrennen uit de bloemstroken. 

Wat is jullie doel?
Ons middel is thee, maar ons doel is meer biodiversiteit. Wij willen boeren begeleiden naar een biodivers land. Boeren krijgen van ons het zaad, we betalen de kosten voor het zaaiklaar maken en aan het eind van het jaar ontvangen ze een biodiversiteitsdivident, een percentage van onze winst. We maken het makkelijk en laagdrempelig om de biodiversiteit te vergroten. De grootste landgebruikers in ons land zijn boeren, dus als we impact willen hebben op de biodiversiteit moeten we met hen samenwerken. De potentie is enorm. 

En hoeveel percelen hebben jullie al ingezaaid?
We zijn dit jaar gestart met Ptthee en hebben nu 9 percelen ter grootte van 200m2 tot 5000m2. In totaal hebben we ongeveer 2,5 hectare ingezaaid; van Deventer tot Warmond. Er staan alweer nieuw perceel op de planning van 7000m2. Bij een van onze eerste boeren zaaiden we een strook in van 200m2. Hij genoot van de bloei en constateerde dat er insecten op afkwamen. Daarom heeft hij besloten om aankomend jaar 2,5 hectare kruidenrijk grasland inzaaien. Dat vinden wij geweldig; de stap naar kruidenrijk grasland wordt makkelijker. Wat ook mooi is om te zien: boeren gaan met de mindset van een ondernemer naar kruiden kijken. Waar onkruid eerder moest verdwijnen, gaan ze het als een gewas zien. Wij verkopen ‘onkruid’ als thee, maar inheemse kruiden kunnen voor zoveel producten gebruikt worden. 

Hoe kwamen jullie eigenlijk uit bij inheemse wilde planten?
Wij begonnen ooit met het idee dat kruidenrijk grasland belangrijk was voor boeren om de biodiversiteit te stimuleren. Daardoor kwamen we ook uit bij inheemse planten. Op een gegeven moment ging er een belletje rinkelen: we ontdekten dat je van inheemse kruiden zoals venkel, brandnetel en kamille thee kan zetten. Er bleek notabene geen Nederlandse thee te bestaan! We halen onze thee van ver weg, terwijl een heleboel soorten prima in Nederland kunnen gedijen. Zo begon het idee langzaam vorm te krijgen. We zijn bij Cruydt-Hoeck uitgekomen omdat een ecoloog van Natuurmonumenten ons adviseerde met inheems en zo lokaal mogelijk zaad te gaan werken als we het goed wilden doen. We leren steeds meer. En hoe meer we weten hoe complexer het ook wordt. De biodiversiteit stimuleren doe je met aandacht voor nuance. Bepaalde soorten hebben hun voorkeur qua grondsoort en gedijen op zand- of juist op leemgronden. De meeste soorten die wij gebruiken zijn algemeen verspreid, maar Veldsalie bijvoorbeeld groeit het liefst in het rivierengebied. Nu zijn we dus op zoek naar een biologische boer in zo’n gebied. We willen semi-maatwerk leveren. Zo willen we liever niet te dicht bij natuurgebieden zaaien om floravervalsing te voorkomen. 

Zoeken jullie nog biologische boeren?
Het enthousiasme is groot waardoor we momenteel een wachtlijst hebben. Maar we zoeken ook tuinders of kleinschalige boeren die kleine stroken willen inzaaien met veelgebruikte theeplanten zoals venkel en brandnetel. 

SN wereldprijs. Lees hier meer: https://www.asnbank.nl/nieuws-pers/winaars-asn-bank-wereldprijs-bekend-van-thee-die-de-natuur-herstelt-tot-inkt-van-koffieprut-.html