"Je kunt het mijn levensmissie noemen" 

15 jarig jubileum voor Jasper en Jojanneke bij Cruydt-Hoeck 

 (leestijd: 7 min) 

Dit jaar is het 15 jaar geleden dat Jasper Helmantel en Jojanneke Bijkerk Cruydt-Hoeck hebben voortgezet. In deze jaren is er ontzettend veel gebeurd. In dit interview lees je hoe zij dit ervaren hebben. 

Hoe kwam Cruydt-Hoeck 15 jaar geleden op jullie pad? 

Jasper: “We werden benaderd door mijn voormalige werkgever Eric Spruit van Kwekerij de Kleine Plantage. Hij belde namens Ansje Leopold, de weduwe van Rob Leopold die samen met Dick van den Burg Cruydt-Hoeck heeft opgericht. Zij zocht iemand om Cruydt-Hoeck over te nemen. Het voortzetten van het bedrijf in haar eentje werd haar te zwaar en ze wilde dat jonge mensen het bedrijf zouden voortzetten. Zo kwam ze bij ons en wij waren er al snel uit. Cruydt-Hoeck was toentertijd vooral een inkoop-verkoop bedrijf en had weinig eigen teelten en oogsten. Het was eenvoudig om over te nemen. Wel wilden we het moderner aanpakken. We hebben een website gemaakt en zijn begonnen met e-mails te beantwoorden. 

Het boeiende aan Cruydt-Hoeck is dat we twee dingen binnen het bedrijf goed kunnen combineren, namelijk het werken met planten en het verhaal vertellen over de biodiversiteit. Bovendien is Jojanneke de ecoloog en ik ben wat meer de kweker/ondernemer. We kunnen echt ons ei kwijt in het bedrijf. We vonden het destijds een hele grote eer om het bedrijf voort te zetten en zo voelt het nog steeds.”

Hadden jullie in 2007 al durven dromen dat Cruydt-Hoeck zou uitgroeien tot het bedrijf wat het nu is? 

Jasper: “In 2007 niet. Nee, toen dacht ik er heel anders over. In de beginjaren dachten we dat we met zijn tweeën zouden blijven en we wilden geen medewerkers. Dat leek ons toen een heel gedoe en (Jasper lacht) dat is het ook. Maar we verkochten best wel goed en daarom hebben we in 2010 een vriend, die wat dun in het werk zat, als ZZP’er ingehuurd. Niet veel later kwam hij in dienst als parttimer. Daarna begonnen we ook met kweken en zo is het balletje langzaam gaan rollen. In de herfst van 2010 hebben we onze huidige locatie kunnen verwerven. In die tijd realiseerde ik me steeds meer dat als je wilt dat er iets veranderd in de wereld, je niet moet wachten tot dat iemand anders dat doet. Als de maatschappij, net als ons, de biodiversiteitherstel belangrijk vindt en denkt dat Cruydt-Hoeck daar een rol in kan spelen, dan willen we er ook voor gaan en dan doen we het ook goed. Wat voor bedrijf daar voor nodig is, weet ik niet. We proberen te doen wat nodig is, wat kan en wat lukt. Dat is een zoektocht, maar dat geeft niet. Dat doen we al 15 jaar.” 

De afgelopen 15 jaar is er veel gebeurd, hoe hebben jullie dat ervaren? 

Jojanneke: “Het begin vond ik heel spannend. Ik ben namelijk geen ondernemer, zoals Jasper. Tot 2015 heb ik echt puur moeten overleven om het bedrijf te ontwikkelen en goed gaande te houden. Voordat je een goed team hebt opgebouwd ben je vele jaren verder. In het begin doe je bijna alles zelf en ik had het idee dat ik mezelf aan het kapot werken was. Gelukkig werd het na 2015 beter. Toen zijn we aan de organisatie zelf gaan werken en konden we meer taken overdragen.” 

Jasper: “We hebben met zijn tweeën een hele ontwikkeling doorgemaakt en we zijn door schade en schande wijs geworden. Het was een zoektocht hoe we een bedrijf moesten organiseren en dat is het nu nog steeds, maar nu hebben we er een goede visie op. We hebben een zeer gemotiveerd en leuk team. We krijgen steeds meer getalenteerde medewerkers die bewust voor ons kiezen als werkgever en dat vervult ons met trots.” 

Wat betekent Cruydt-Hoeck voor jou? 

Jasper: “Ik wilde iets goeds doen in de wereld en toen kwam dit bedrijf op mijn pad. Dit heb ik omarmd en zo ontdekte ik ook hoe ontzettend belangrijk ik dit vond en dat ik daar ook echt voor wil gaan. Cruydt-Hoeck is veel meer dan een bedrijf. Je zou dit mijn levensmissie kunnen noemen. Het gaat veel verder dan werk en je kost verdienen. Je probeert iets belangrijks, zinsvols en nuttigs met je tijd te doen, terwijl je hier op aarde rondloopt.” 

Het werken met lokale zaden is heel belangrijk binnen Cruydt-Hoeck, hoe zit dat? 

Jojanneke: “Ik heb in het begin ontzettend lopen worstelen met het idee om zomaar ergens zaden te strooien. Dat is in mijn ogen floravervalsing. Ik heb binnen Cruydt-Hoeck naar een manier gezocht die voor mij acceptabel was. Daarom is het voor Cruydt-Hoeck ook zo belangrijk om met lokaal materiaal te werken. Vanaf het begin ben ik in de zadencollectie gedoken. Waar komen de zaden vandaan? Wie verzamelden zaden voor Cruydt-Hoeck? Waar kan ik dat zelf doen? Dat was echt puzzelen in het begin. Maar ik heb veel geleerd dankzij een breed netwerk van professionals. Onze zadencollectie wordt steeds beter en sinds 2018 zijn we ook intensief betrokken bij Stichting Het Levend Archief. Door deze stichting zijn terreinbeherende organisaties beter op de hoogte van onze activiteiten, waarvoor wij hun toestemming nodig hebben om regionaal materiaal te verzamelen voor het opzetten van teelten. Ik heb nu minder moeite met het zaaien van regionale zaden. Bepaalde planten ga je op een locatie niet meer krijgen zonder zaaien. De zaadbank in de bodem is niet oneindig. Als de omstandigheden niet goed zijn, dan raak je de zaden kwijt en dat gebeurt veel. Toch vind ik dat je wel kritisch moet blijven kijken naar waar je wel en niet zaait en wat je dan zaait.” 

Wat wil je onze klanten graag meegeven? 

Jojanneke: “Waar ik me op dit moment zorgen over maak is dat de wilde populaties verder achteruit gaan waardoor we geen natuur meer overhouden en we soorten kwijtraken. We waarderen het wild wat we nog hebben te weinig. Wilde dieren vinden we prachtig, maar over wilde planten wordt niet altijd nagedacht. Dat wilde planten ook echt wild zijn, is van grote waarde en dat wordt helaas vaak ondergewaardeerd.” 

Wat zijn jullie plannen voor de komende jaren? 

Jojanneke: “Dat vind ik lastig, want ik ben niet echt een ondernemer. Maar nu we een groter team hebben, heb ik meer tijd voor onderzoek gekregen en ook voor het opschalen van de teelten. We werken ondertussen samen met een mooie groep teeltpartners. Ook ga ik verder met het verbeteren van onze zadencollectie en wil ik dat we de zaadecologie beter in de vingers krijgen.” 

Jasper: “We verwachten dat de vraag naar zaden, planten en kennis blijft toenemen. Er zijn meer zaden en planten nodig voor biodiversiteitsherstel, maar men heeft ook kennis nodig zoals advies, inspiratie en educatie. Anders weet niemand wat ze met de zaden moeten doen. Je hebt ze dus beide nodig en dat is waar we meer aan willen werken. Hoe dat er concreet uit gaat zien, weten we nog niet. We hebben nu 22 hectare, maar er is meer nodig. Hoeveel dat zal zijn, moet nog blijken. We zijn nog lang niet klaar met bouwen en uitbreiden. Het is daarom belangrijk om een goed team om ons heen te verzamelen binnen en buiten Cruydt-Hoeck, want we kunnen het niet alleen.”